Hoedster van de drempel: Gabriele Siedle in gesprek met Nikolaus Kuhnert
Nikolaus Kuhnert is uitgever en hoofdredacteur van het tijdschrift ARCH+. Sinds 2009 hebben Siedle en ARCH+ een samenwerking opgebouwd, die uit gemeenschappelijk interesse voor de architectuur van de drempel is ontstaan. De samenwerking is begonnen met de drempelatlas. Daarin publiceerde ARCH+ voor het eerst een omvangrijk overzicht van drempelelementen in de architectuur, die op onderzoeksresuktaten van wetenschappers van de ETH Zürich was gebaseerd. Sinds 2010 neemt Siedle als initiatiefpartner deel aan het discussieplatform ARCH+ features, waarmee jonge innovatieve bureaus worden voorgesteld.
Nikolaus Kuhnert: Mevrouw Siedle, wij zijn verbonden via een oude liefde, en wel die voor de drempel. Het gaat daarbij om het meest over het hoofd geziene overgangsfenomeen, hetzij van ruimtelijk-architectonische of van gemeenschappelijk-culturele aard. Effectief altijd ook omtrent het beleid van de controle, om binnensluiten of buitensluiten, om de verhouding tussen veiligheid en toegankelijkheid en uiteindelijk om het grote thema van de communicatie. Met de drempelatlas heeft ARCH+ aan het thema een uitgave gewijd, wiens inhoudelijke potentieel U destijds direct heeft herkend en persoonlijk heeft ondersteund. U heeft aan het symposium van de ETH Zürich deelgenomen en zich voor het tot stand komen van de ARCH+ features ingezet. Van waar komt deze sterk inhoudelijke interesse, die mij telkens weer aan u is opgevallen? Dat is vanuit mijn ervaring in het ondernemingsbereik iets zeer ongebruikelijks.

Gabriele Siedle: Er zijn soms voorbestemde ontmoetingen, die men niet kan plannen. Want juist toen wij met elkaar in gesprek kwamen, hadden wij bij Siedle besloten, dat wij ons sterker met het thema zullen bezighouden en als „Hoeders van de Drempels“ bekend willen staan. Deze positionering heb ik doorgezet, om binnen en buiten de onderneming een bewustzijn voor de culturele dimensie van ons werk te ontwikkelen. Wij willen ervaren, welke geschiedkundige betekenis op het gebied van cultuur de drempel bezit en hoe zij in de toekomst zal veranderen.

Nikolaus Kuhnert: Wat gebeurt er, als door de digitalisering zowel de rol van de communicatie als ook de drempel massief veranderd is? Denk alleen aan de tegenspraakinstallatie, die zich aan het begin van de 20e eeuw heeft ontwikkeld. Vandaag zijn wij allen in staat, om overal vandaan de toegang te controleren. Ook Siedle heeft juist een IP systeem ontwikkeld, dat in principe de controle over de drempel over het internet mogelijk maakt. Uw wereld in Furtwangen is dus ook een wereld van de hogere technologie. Nu komen wij u tegen op een tentoonstelling, waar architecten het thema drempel minder technisch, maar veel meer cultureel en sociaal bekijken: We hebben verschillende tentoonstellingen over alternatieve vormen van het bouwdragerschap zoals bouwgroepen en bouwgenootschappen etc. uitgevoerd. Maar wij hebben ook Designers uitgenodigd, zoals KRAM/WEISSHAAR of de Münchense Designer Konstantin Grcic, die samen met Muck Petzet het Duitse paviljoen op de architectuurbiënnale van dit jaar heeft vormgegeven. U bent dus innovatiestuwer in uw productsegment. Aan de andere kant bent u inhoudelijk open en zoekt u met de gemeenschappelijke tentoonstellingsserie naar culturele en sociale innovaties.

Gabriele Siedle: Dat is nu juist het belangrijke en ook interessante aan onze samenwerking. Siedle heeft een technologische basis geschapen, die eigenlijk alles mogelijk maakt. De technische know-how vervangt echter niet een ondernemingsstrategie. Wij moeten ons veel meer afvragen, wat de juiste weg is op basis van deze technologie. Hoe ziet de gemeenschap de drempel van de toekomst? Begint zij echt pas bij de deur of is zij meer in de communicatie te zien? Wat is buiten, wat is binnen, wat is privé, wat is openbaar? In deze context moeten we de discussie boven de techniek uit lichten, want aan de meeste technologieën heb ik niets, als ik geen ideeën voor producten heb, die voldoen aan de huidige tijd. Intussen is met de ARCH+ features een hele discussiereeks gegroeid, waarin architecten en vormgevers niet alleen maar over architectonische drempelruimtes, maar ook drempels in de maatschappij en in de stedenbouwpolitiek gesproken hebben. We hebben de serie tot nu toe intensief mogen begeleiden en ik kan zeggen, dat het ons veel meer heeft gebracht, dan ik had durven hopen. Achteraf gezien, zijn wij op veel vraagstukken gestoten, die onze horizon verbreed hebben en onze innovatieprocessen hebben verrijkt: Welke betekenis hebben drempels in een snel veranderende maatschappij, die ook nieuwe vormen van
samenleven voortbrengt? Dit alles was in de Features schitterend behandeld, en wij konden het thema vanuit heel andere oogpunten benaderen. Wanneer wij tegenwoordig over technologieën en toekomstige producten discussiëren, dan kijken we niet alleen naar de markt en vragen we ons af, waarheen de ontwikkeling zou kunnen leiden. Op basis van de samenwerking met u bekijken wij nu ook sociale en culturele aspecten in de discussie – ook, hoe wij op de ecologische en maatschappelijke bepalingen moeten reageren. Ik denk dan aan de 15e uitgave met Arno Brandlhuber en June 14, waaraan ik laatst in Berlijn heb deelgenomen. De architecten hebben in de context van het verantwoordelijksheiddebat geëist: reduceer jullie weer en leer afstand te doen van voor lief genomen standaards, bouw met het klimaat, bouw communicatief.

Nikolaus Kuhnert: Nemen we het thema van de bouwgemeenschap, want aan de hand daarvan laat zich de kwestie van de overgang goed visualiseren. Daarbij speelt niet alleen de klassieke overgangsruimte tussen ingangsdeur en straat een rol, maar in de regel proberen deze groepen juist het gemeenschappelijke aandeel van het huis uit te bouwen, wat andere drempelruimtes naar zich toe trekken.

Gabriele Siedle: In verband hiermee heeft de opmarstentoonstelling met BARarchitekten en hun project in de Oderberger Straße bij mij een diepe indruk achtergelaten. De architecten hebben zich intensief met de gemeenschapspolitieke ontwikkeling in wooncentrums zoals Berlin bezig gehouden. Daar spelen dan dingen zoals een garage of de auto als statussymbool helemaal geen rol meer. U dient zich veel meer bezig houden met de behoeften van de werkende, alleenstaande moeder. Het gaat daarbij om zeer pragmatische afwegingen zoals parkeerplaatsen voor kinderwagen of de aanname van post en andere leveringen, wanneer er niemand thuis is. Dat vereist nieuwe vormen van drempelelementen, zoals bijvoorbeeld brievenbussen, die via codes zijn te openen, of bewaarvakken, die leveringen tijdens afwezigheid mogelijk maken. Dat zou dan een tussendrempel zijn tussen openbare, half-openbare en privé ruimtes. Het schitterende project van BARarchitekten heeft mijn opvatting bevestigd, dat wij deze dienstverleningsgedachten voor werkende mensen veel meer dienen te ondersteunen.
Dat treft ook andere oplossingen voor gemeenschappelijke bereiken, over wier gebruik de bewoners met elkaar moeten communiceren. Deze ruimtes kunnen bijv. via een communicatieve interface geboekt worden. Maar dan hebben we niet meer de klassieke camera bij de deur nodig, maar andere, aangepaste drempels, die de nieuwe ruimtelijke overgangen tussen privé, gemeenschappelijk en openbaar beter beheren.

Nikolaus Kuhnert: We bewegen ons dus van de oude deurdrempel naar vragen van de organisatie en de virtuele wereld. Wat gelijk blijft, is de veiligheidsbehoefte van de mensen.

Gabriele Siedle: Onze firma staat voor veiligheid en daar moeten wij garanderen, dat onze producten alleen bevoegden het overschrijden van de drempel toelaten. Daarbij mag de techniek niet de mens domineren, dat is de grote uitdaging. Ook dat hebben we bij de tentoonstelling in de St. Agnes kerk van Arno Brandlhuber geleerd, die zegt, hou nu eens eindelijk op, om op een complexe technologie nog een er bovenop te zetten. Overgedragen op ons werk betekent dat: Concentreer je weer op de basisfuncties. We kunnen tegenwoordig virtuele en aanrakingsvrije drempels realiseren, maar in de realiteit willen de mensen dat misschien helemaal niet. Zij willen eenvoudig een deur sluiten. De tentoonstellingen met u geven ons de mogelijkheid, daarover te filosoferen, te discussiëren en dit alles in te schatten. En dan gaan wij naar huis naar het Zwarte Woud en proberen, om deze overwegingen te laten overvloeien in ons innovatieproces.
© 2020 S. Siedle & Söhne OHG
Twitter Facebook TOP