ARCH+ features 33: Arno Brandlhuber en Christian Kerez
Welke betekenis heeft de tekst in het werk van de architect? Over deze vraag discussieerden de deelnemers aan de ARCH+ features in het Vorhoelzer Forum aan de TU München. Moderator Stephan Trüby sprak met Arno Brandlhuber en Christian Kerez over hun projecten en de ambivalentie van tekstproductie en gebouwenproductie.
Arno Brandlhuber is oprichter van het kantoor brandlhuber+ en professor voor architectuur en stadsonderzoek. Zijn werk kenmerkt zich door de subversieve omgang met de maatschappelijke, economische en politieke regels, die het werk van de architect beïnvloeden.
Een gevolg daarvan kan vermindering in tijden van progressieve groei zijn – zoals bij zijn antivilla. Daar vermindert hij het gebruiksoppervlak in de winter door opgehangen PVC folies, om het energieverbruik te verminderen. Dat kan echter ook overdrijving betekenen, zoals in het voorbeeld van de Brunnenstraße in Berlijn, locatie van zijn kantoor. Minutieus en superprecies vervulde Brandlhuber daar de eisen van het milieu aan het gebouw. Zo is het dak nu extreem schuin, zodat de buurman ook zon krijgt.
Oft setzt Brandlhuber sich, begleitend zu seinen Projekten, schriftlich mit den auf ihn wirkenden Kräften auseinander. Für den Architekten ist die Textproduktion ebenbürtig zur Gebäudeproduktion.
Im politischen und gesellschaftlichen Diskurs ist der Text für ihn ein mächtiges Instrument. Er entwirft so ein Pendant zu den Baugesetzen und den unterschwelligen politischen und wirtschaftlichen Erwartungshaltungen, denen Architektur genügen soll.
Ook de Zwitserse architect Christian Kerez is een architect met discussierijke, intellectuele aanzet. Kerez, die aan de ETH Zürich Design en architectuur doceert, deelt de dingen, die hem in zijn werk beïnvloeden, een grote stellingwaarde toe. Zo zijn op zijn website naast de ontwerpen van zijn bouwwerken ook foto's, filmfragmenten, teksten over architectuur of tentoonstellingsaanwijzingen. Alles „wat ergens anders geen plaats heeft“ en toch uitwerkingen op zijn werk heeft.
Zelfs de weerstanden, die zijn creatieve, ontwerpende werk hinderen, fungeren als katalysator voor zijn werk, bijvoorbeeld de bouwverordening. Het ontwerp van een gebouw is voor hem ook altijd een uiteenzetting met de regels, waaraan hij zich moet houden. „Aan hen meet ik mij, via hen werk ik“, aldus Kerez. Resultaat van deze redenering is onder anderen een gebouw aan de Zürichsee, dat tot in het kleinste detail exact volgens de bouwverordening gepland werd. En prompt het commentaar van de instanties over zich afriep.
Er zijn dus twee verschillende tekstvormen, die het werk van de beide architecten beïnvloedt. Enerzijds is er de eigen, creatieve tekst, die het ontwerp van een gebouw aanmerkelijk bepaalt of begeleidt. Anderzijds zijn het de statische, strenge richtlijnen van de bouwwetten of de opdrachtgevers, waarmee de architecten zich moeten onderhouden. Met beide posities moet permanent rekening worden gehouden.
De vertellende mogelijkheden van de architectuur tonen zich in de speciale productie van een deurstation, dat Siedle voor Arno Brandlhuber's antivilla heeft geproduceerd. Hun materiaal, onbehandeld aluminium, dat in het Zwartewoud in vorm gegoten werd, vertelt meerdere verhalen.
Het verwijst naar de wortels van de traditionele onderneming Siedle, dat zich ontwikkelde vanuit een gieterij voor de klokkenindustrie uit het Zwartewoud. Tegelijkertijd is het oppervlak van het deurstation een herinnering aan de geschiedenis van het gebouw: Zij werd als afgietsel van het DDR pleister gevormd, waarmee het huis ommanteld is. De oxidatie van het onbehandelde materiaal is gewenst, de verwering van de bouwelementen uitdrukking van het concept van Brandlhuber's architectuur, die geschiedenis en tijdelijkheid een eigen waarde geeft.
Het volledig bezette Vorhoelzer Forum was te klein voor de opkomst. Via een live-uitzending in de voorruimte konden meer dan 250 personen de tentoonstelling volgen.
Afbeelding midden: Arno Brandlhuber, op de voorgrond Anh-Linh Ngo, redacteur van ARCH+.
In het gesprek: Andres Lepik, directeur van het architectuurmuseum van de TU München, en Peter Cachola Schmal, directeur van het Duitse architectuurmuseum in Frankfurt.

Alle Foto's: David von Becker.
© 2020 S. Siedle & Söhne OHG
Twitter Facebook TOP