|
 |
| Iedere architect is zich bij het ontwerp van een bouwwerk bewust, dat hij iets blijvends maakt: Doel van de bouwkunst is een wisselstand in vormgeving en esthetiek voor decennia. Maar hoe zeer een gebouw een architectonische visie formuleert, zo zeer is deze visie als gebouwde realiteit aan veranderingen onderhevig. De tijd laat haar sporen achter: Op deze wijze weerspiegelt een huis de levens van zijn bewoners en de werking van zon, wind en regen. |
Je kunt een dergelijke patinavorming met alle middelen bestrijden – of, wat misschien veel wijzer is, bij de keuze van het materiaal al rekening houden met het moment van de veroudering ervan. Hoe zou het zijn om direct van begin af aan een patinacapabel materiaal te kiezen, waarvan je precies weet, hoe het gaat verouderen – en dat proces dan esthetisch te benutten? Naast bepaalde soorten natuursteen en hout zijn het juist koper en messing, die op een bevallige manier verouderen, die de sporen van het gebruik op een attractieve wijze opslaan en die in de loop der jaren tot een omgevingssymbiose met andere gebruikte materialen leiden. |
|
|
Voor zijn zeer fijnzinnige omgang met gepatineerde materialen is bijvoorbeeld de Italiaanse architect Carlo Scarpa (1906–1978) bekend. Talrijke gebouwen van de geboren Venetiër zijn tegenwoordig gevierde pronkstukken van de lagunestad, legendarisch bijvoorbeeld zijn Olivetti showroom of zijn congeniale ingrepen in het historische gebouw van de Fondazione Querini Stampalia. Zo een gebouw wordt juist door de zich op de bouwstoffen vertonende sporen van de tijd mooier.
Niet zelden spreken architecten van de eerlijkheid van een materiaal. In dit opzicht is de echtheid van een materiaal een hoog goed in de architectuur. En een patina, die niet door verwaarlozing, maar juist door een jarenlange verzorgende en bijbehorende omgang met de dingen verkleurd, heeft in de laatste jaren aan betekenis gewonnen, juist omdat het ook het milieu beschermt, om dingen lang te gebruiken, in plaats van te denken in korte cycli. |
|
|
Afbeeldingen
helemaal bovenin: De door Carlo Scarpa gemaakte tekst bij de showroom aan de Markusplatz. De zeelucht draagt bij aan de gewenste oxidatie van het messing.
boven: De leuning aan de trap naar de Fondazione Querini Stampalia. Scarpa gebruikte regelmatig klassieke materialen zoals messing en hout.
links: Toetsen van een Steel deurstation in verbronsd messing na enkele jaren in het onbeschermde buitenbereik. |
|
Over de auteur
Gerrit Terstiege studeerde aan de Köln International School of Design, was jarenlang hoofdredacteur van het Designtijdschrift form in Basel en is tegenwoordig gastprofessor aan de Staatlichen HfG Karlsruhe.
Terstiege is uitgever van drie succesvolle vakboeken over de theorie en praktijk van het Design en schrijft regelmatig voor de tijdschriften Art, Domus, Frame, Hochparterre en Monopol. |
|
|
